De Belastingdienst treft voorbereidingen voor het geval de Hoge Raad staatssecretaris Van Rij van Financiën in lopende cassatieprocedures over de Wet rechtsherstel box 3 in het ongelijk stelt. Voor dat geval is de Belastingdienst bezig met voorbereidingen voor een formulier waarmee belastingplichtigen hun werkelijke rendement kunnen opgeven.

Dat schrijft Van Rij in een Kamerbrief waarin hij de Tweede Kamer informeert over de voorbereidingen, en daarnaast informatie geeft over een onderzoek naar een meerjarige tegenbewijsregeling.

Over de jaren 2017 tot en met 2022 wordt het box 3-inkomen berekend volgens de forfaitaire spaarvariant zoals vastgelegd in de Wet rechtsherstel box 3. Deze wet is ingevoerd om uitvoering te geven aan het zogenoemde Kerstarrest. Op dit moment lopen meerdere cassatieprocedures bij de Hoge Raad waarin de vraag centraal staat of deze forfaitaire spaarvariant voldoende in lijn is met het Kerstarrest. In twee van de cassatiezaken is door de Advocaat-Generaal Wattel een conclusie genomen die recent gepubliceerd is. De staatssecretaris heeft in een Kamerbrief van 20 april 2023 aangekondigd dat de Belastingdienst in afwachting van de uitkomst van deze procedures het opleggen van definitieve aanslagen en het afhandelen van bewaarschriften inzake box 3 aanhoudt. Het gaat daarbij om aanslagen met box 3-inkomen dat uit meer bestaat dan banktegoeden.

‘Inhoudelijk kan ik in deze brief niet ingaan op de conclusie omdat ik in die rechtszaken procespartij ben’, schrijft Van Rij in de Kamerbrief onder meer. ‘De uitwisseling van vaktechnische standpunten is voorbehouden aan de rechtszaal. De Hoge Raad zal naar verwachting over zes maanden arrest wijzen in deze twee zaken.’ Wel licht de staatssecretaris uitgebreid toe wat de implicaties zouden zijn als de Hoge Raad hetzelfde oordeelt als de AG: ‘In een aantal procedures is het gerechtshof afgeweken van de Wet rechtsherstel box 3 en het in lijn daarmee berekende forfaitaire box 3-inkomen en heeft het gerechtshof in plaats daarvan het box 3-inkomen vastgesteld op het werkelijk behaalde rendement. Als de Hoge Raad deze uitspraken in stand laat, dan zal aan belastingplichtigen de gelegenheid moeten worden geboden om het werkelijke rendement aan te tonen. Het betreft in ieder geval alle aanslagen over 2021 en 2022 waarbij het opleggen van definitieve aanslagen in afwachting van het arrest is aangehouden. Het arrest heeft daarnaast gevolgen voor bezwaarschriften tegen aanslagen over eerdere jaren vanaf 2017, die eveneens zijn aangehouden. Verder zal het arrest van de Hoge Raad mogelijk ook doorwerking hebben naar de huidige bepalingen in box 3, zoals die door de Overbruggingswet box 3 in de Wet IB 2001 zijn aangepast.

Om op ieder scenario voorbereid te zijn, heb ik de Belastingdienst opdracht gegeven om zich voor te bereiden op een scenario waarbij ik in het ongelijk gesteld wordt. Omdat het om potentieel honderdduizenden aanslagen en bezwaarschriften gaat, is het nodig dat het opgeven van het werkelijke rendement zoveel mogelijk met automatisering wordt ondersteund. De Belastingdienst kan een dergelijke werkstroom namelijk niet handmatig verwerken. Daarom worden voorbereidingen getroffen voor een (digitaal) formulier ‘opgaaf werkelijk rendement’. Het formulier maakt het eenvoudiger voor belastingplichtigen om het werkelijke rendement in het betreffende jaar op te geven. Daarbij maakt het formulier het mogelijk om het werkelijke rendement zoveel mogelijk uniform en geautomatiseerd te registreren en daarmee de binnenkomende informatiestroom beheersbaar te houden voor de uitvoering. Het uitgangspunt hierbij is dat een belastingplichtige in de opgaaf per vermogenscategorie zelf kan aangeven welk werkelijk rendement is gerealiseerd. Het formulier zal echter geen ondersteuning kunnen bieden aan belastingplichtigen in de vorm van vooraf ingevulde informatie, omdat de Belastingdienst niet over de benodigde gegevens beschikt. Ik zal afstemming opstarten met fiscaal dienstverleners en de aanbieders van commerciële aangiftesoftware om te bekijken of het formulier ook gebruikt kan worden in de gevallen waar aangifte wordt gedaan met commerciële aangiftesoftware.

Momenteel wordt het formulier zodanig voorbereid dat dit na het arrest van de Hoge Raad – met de dan nog nodige voorbereidingstijd – geïmplementeerd kan worden, als dit noodzakelijk blijkt. Ook wordt eventuele communicatie naar belastingplichtigen voorbereid. Het formulier en de verwerking daarvan wordt nog niet daadwerkelijk geïmplementeerd in de systemen van de Belastingdienst. Ondanks de voorbereidingen die nu worden getroffen zal voor implementatie na het arrest van de Hoge Raad nog tijd nodig zijn. Naar verwachting zal een dergelijke implementatie gepaard gaan met een groot beslag op de IV-capaciteit van de Belastingdienst. Indien het arrest van de Hoge Raad aanleiding geeft tot implementatie van het formulier, zal moeten worden besloten tot een nieuwe prioritering in het IV-portfolio van de Belastingdienst.

Een belangrijk aandachtspunt bij het formulier ‘opgaaf werkelijk rendement’ is dat een duidelijke uitwerking van het begrip werkelijk rendement nodig is. In de lopende cassatieprocedures hebben gerechtshoven daaraan een verschillende invulling gegeven. Binnen het huidige box 3-stelsel is het uitgangspunt dat wordt uitgegaan van een breed rendementsbegrip. Dit geldt zowel voor de periode van rechtsherstel als voor de overbruggingsperiode. Het rendementsbegrip omvat zowel het directe rendement (zoals rente en dividend) als gerealiseerde en nietgerealiseerde waardeontwikkelingen. Zoals uit de kamerbrieven en debatten over het nieuwe box 3-stelsel blijkt is de invulling van het begrip werkelijk rendement complex en komen daar veel principiële en ook praktische vormgevingskeuzes bij kijken.’

Lees hier de Kamerbrief voor meer informatie over het onderzoek naar een meerjarige tegenbewijsregeling.

Meer weten over MN adviseurs & accountants of hulp nodig? Kijk op mnadviseurs.nl en/of neem gerust contact met ons op onder T: 0031 85 0401120 of E: info@mnadviseurs.nl

^{* Wij streven ernaar om middels de nieuwsberichten op deze website correcte en actuele informatie te verschaffen, maar kunnen niet garanderen dat die informatie na verloop van tijd nog steeds juist, volledig en actueel is. Wij aanvaarden dan ook geen aansprakelijkheid voor de gevolgen van handelen of nalaten op grond van de inhoud van de nieuwsberichten}